W przestrzeni psychologii popularnej i rozwoju osobistego często słyszymy o konieczności stawania się sobą czy odkrywania prawdziwego ja. Proces ten bywa przedstawiany jako pełen radości, odkryć i poczucia spełnienia. Jednak rzeczywistość psychologiczna często okazuje się znacznie bardziej złożona. Za obietnicą satysfakcji i wewnętrznego spokoju kryje się jedno z największych egzystencjalnych wyzwań. Próba odkrycia siebie, szczególnie po latach bycia zachęcanym lub zmuszanym do wpisywania się w określone ramy, może być źródłem wielu trudnych emocji. Akceptacja warunkowa, związana z narzucanym wizerunkiem – bycia silnym, odważnym, miłym – czyni ten proces jeszcze bardziej wymagającym.
Jak odnaleźć siebie w świecie pełnym oczekiwań i schematów? Stawanie się sobą to nie tylko radość, ale także konfrontacja z możliwością odrzucenia. Dla osób, które przez większą część życia dostosowywały się do oczekiwań otoczenia, ten moment może być szczególnie trudny.
Ich emocjonalność często nie jest oswojona z uczuciami towarzyszącymi krytyce czy odrzuceniu. Dodatkowo, jeśli układ nerwowy jest bardziej wrażliwy, każda negatywna opinia czy opuszczenie przez bliską osobę potęgują ból.
To wyzwanie staje się jeszcze bardziej intensywne, gdy zaczynamy konfrontować się z tym, kim naprawdę jesteśmy, w oderwaniu od zewnętrznych oczekiwań.
.
Ciemniejsze strony procesu odkrywania siebie
Pracując z ludźmi często podkreślam, że trudności w procesie odkrywania siebie nie są oznaką słabości, ale naturalną częścią ludzkiego doświadczenia. Nawet jeśli podążanie za autentycznymi wartościami przynosi ulgę i spełnienie, towarzyszą temu również złożone emocje, takie jak smutek, złość czy niepewność. Krytyka ze strony innych potrafi budzić lęk i wątpliwości, a ryzyko związane z pójściem za własnym głosem często wiąże się z możliwością utraty relacji. (Zobacz: Cierpienie a sens)
Każda decyzja, czy to podążenie za sobą, czy za propozycjami innych, niesie ze sobą potencjalne straty. Czasem rezygnacja z siebie dla dobra drugiej osoby wydaje się bardziej dojrzałym wyborem. W takich momentach pojawia się pytanie: czy naprawdę rezygnujemy z siebie, czy podejmujemy świadomą decyzję, by dać coś z siebie innym? Upraszczanie tej złożoności do frazesów o konieczności zawsze bycia sobą jest niesprawiedliwe. Znalezienie odpowiedzi na pytanie, jak odnaleźć siebie, to trudne osiągnięcie, wymagające czasu i introspekcji.
.
Jak odnaleźć siebie w psychologicznym chaosie?
Szczególnie młodzi dorośli, w wieku około 23-25 lat, często zmagają się z tym wyzwaniem. To czas, w którym zaczynamy odkrywać własne wartości i odchodzić od autorytetów, które wcześniej kształtowały nasze życie. Osoby te mogą odczuwać poczucie winy lub wstydu, że dopiero teraz zaczynają rozumieć, czego naprawdę chcą. Tymczasem jest to naturalny etap rozwoju. Psychologia rozwojowa wskazuje, że niektóre odkrycia i wyzwania pojawiają się w określonym momencie życia – tak jak świadomość przemijalności zazwyczaj wzrasta dopiero około 40. roku życia.
Podobnie, proces stawania się sobą jest pełen chaosu i niepewności. Jak odnaleźć siebie w tej złożoności? Zrozumienie tego, co naprawdę nas definiuje, to długi i nie zawsze prosty proces. Czasem konieczne jest zaakceptowanie faktu, że nie wszystko da się uporządkować i zrozumieć od razu. Każdy krok w stronę autentyczności przynosi zarówno radość, jak i trudności, a czasem jedno jest nieodłącznym elementem drugiego.
„Osoba w pełni funkcjonująca jest w stanie akceptować siebie i swoje doświadczenia takie, jakie są, nie próbując ich zmieniać na siłę.” – Carl Rogers
Radość i trud jako elementy drogi
Warto pamiętać, że ten chaos i niepewność są naturalną częścią procesu stawania się sobą. W gabinecie terapeutycznym często spotykam osoby, które zmagają się z poczuciem, że powinny już być „gotowe”. Tymczasem autentyczność to nie cel, ale podróż. Decyzje, które podejmujemy, czy to dla siebie, czy dla innych, budują naszą tożsamość. Pójście za swoimi wartościami może być bolesne, ale jest również wyrazem dojrzałości i świadomości własnych potrzeb.
W chwilach lęku czy zagubienia warto przypomnieć sobie, że trudności nie wynikają z naszej słabości. Wręcz przeciwnie – są świadectwem dojrzałości i odwagi w stawianiu czoła własnej egzystencji. Jak odnaleźć siebie w tym procesie? Kluczowe jest zaakceptowanie jego nieprzewidywalności i złożoności. Czasem to właśnie w tym chaosie rodzi się najgłębsze zrozumienie siebie.
.
Jak odnaleźć siebie: sztuka życia w zgodzie ze sobą
Podążanie za autentycznymi wartościami nigdy nie jest proste. Każda decyzja, każdy wybór niesie ryzyko, ale jednocześnie przynosi niezastąpioną satysfakcję. Życie w zgodzie ze sobą nie oznacza unikania trudności – wręcz przeciwnie, wymaga konfrontacji z własnymi lękami i ograniczeniami. Dlatego ważne jest, by dać sobie czas i przestrzeń na odkrywanie siebie, pamiętając, że nie ma jednej właściwej drogi.
„Najbardziej osobista i głęboka zmiana zachodzi wtedy, gdy człowiek zaakceptuje siebie takim, jakim jest” – Carl Rogers
Jeśli poczujesz zagubienie, przypomnij sobie, że to naturalny element tej podróży. Chaos, niepewność i lęk są jej częścią, ale właśnie w nich kryje się szansa na prawdziwe odkrycie siebie. Jak odnaleźć siebie? Przede wszystkim, pozwalając sobie na błędy, na poszukiwania i na chwile zwątpienia. To one tak naprawdę prowadzą do głębszego zrozumienia i akceptacji własnej natury. (Zobacz: Psychoterapia egzystencjalna – klucz do zrozumienia swojego istnienia)