Psychoterapia egzystencjalna wywodzi się z filozofii. Tak jak pisali znani przedstawiciele filozofii egzystencjalnej (np. Jean-Paul Sartre czy Carl Jaspers), człowiek jest skazany na wolność, co oznacza, że za wszystkie swoje wybory ponosi całkowitą odpowiedzialność. Na jakich założeniach opiera się terapia egzystencjalna i na czym dokładnie polega? Dla kogo jest ona przeznaczona i jakie posiada ograniczenia? Na te pytania odpowiadam w kolejnym artykule.

WARSZTATY EGZYSTENCJALNE:
SZTUKA POSZUKIWANIA SENSU

.
Psychoterapia egzystencjalna – krótka historia

Psychoterapia egzystencjalna została wprowadzona przez terapeutów, którzy byli coraz bardziej rozczarowani ortodoksyjną psychoanalizą. Niektórzy z nich twierdzili, że analityczne koncentrowanie się na problemie, w wielu przypadkach bardziej pogarsza, niż poprawia stan pacjenta. Do znanych przedstawicieli terapii egzystencjalnej należą Rollo May, Viktor Frankl czy bardziej znany współcześnie Irvin Yalom.

Tym, co znacząco odróżnia podejście egzystencjalne od innych nurtów terapeutycznych (np. klasycznej psychoanalizy), to brak oceniania problemów pacjenta jako chorób w sferze emocjonalnej. Problem jest postrzegany raczej jako próba radzenia sobie z trudem poszukiwania sensu i celu życia. Według terapii egzystencjalnej człowiek powinien uczyć się akceptować wszystkie wydarzenia, które mu się przytrafiają. Celem nie powinna być zatem walka z tymi wydarzeniami i problemami, tylko nauka, jak właściwie z nimi żyć.

To, co wyróżnia metody egzystencjalne od innych strategii terapeutycznych, to skupianie się na aktualnych możliwościach, które są w realnym zasięgu, zamiast na szczegółowym analizowaniu przeszłości. Dawne wydarzenia mogą jednak zostać wykorzystane jako drogowskazy, które pomogą w aktualnym przezwyciężaniu trudności. Co charakterystyczne, w terapii egzystencjalnej nie spotkamy się z autorytatywną diagnozą, gdyż jest ona uznawana za etykietującą i izolującą klienta.

.
Brak sensu życia…

Kto może skorzystać z psychoterapii w nurcie egzystencjalnym? Przede wszystkim osoby, które czują się samotne, „oderwane” od reszty społeczeństwa i wyobcowane ze świata, w którym przyszło im żyć. Takie osoby często odczuwają brak sensu życia i satysfakcji z własnych dokonań. Terapia pomaga wtedy w odnalezieniu nowego celu i sensu egzystencji.

Również w przypadku żałoby po stracie bliskiej osoby lub odczuwania lęku przed śmiercią, psychoterapia egzystencjalna może okazać się bardzo pomocna.

Podejście egzystencjalne uznaje bowiem, że skoro egzystencja człowieka jest skończona, to aby osiągnąć pełnię człowieczeństwa i spełnienia, istotna jest świadomość jej przemijalności.

Jeżeli człowiek w pełni uświadomi sobie i zaakceptuje, że jego życie na pewno się zakończy, a co więcej, może się zakończyć w każdej chwili, to ma możliwość dostrzeżenia całkowicie nowego, być może nieznanego mu wcześniej, sensu życia.

.
Psychoterapia egzystencjalna – jakie ma ograniczenia?

Indywidualna psychoterapia egzystencjalna (Zobacz: Psychoterapia egzystencjalna online), tak jak każde inne podejście, posiada też swoje wady i ograniczenia. Zazwyczaj nie jest stosowana i polecana w przypadku osób o niższym poziomie intelektualnym, które często mają problem z werbalizowaniem swoich myśli. Jest również nieskuteczna w przypadku tych, którzy przeżywają ciężkie kryzysy. Takie osoby potrzebują bowiem bardziej konkretnych rozwiązań i dużo bardziej wyraźnego ukierunkowania. Oczywiście nie zaleca się również pracy o charakterze egzystencjalnym, dla pacjentów cierpiących na ciężkie zaburzenia psychiczne.

Na koniec warto zaznaczyć, że raczej nie spotyka się terapeutów, którzy pracują tylko i wyłącznie w nurcie egzystencjalnym. Podejście egzystencjalne jest zazwyczaj uzupełnieniem innego nurtu, np. psychoterapii humanistycznej. Można jednak spotkać psychoterapeutów pracujących w całkowicie innych podejściach, jak poznawczo-behawioralne lub psychodynamiczne, ale posiadających dużą uważność i wrażliwość na zagadnienia natury egzystencjalnej.

WARSZTATY EGZYSTENCJALNE:
SZTUKA POSZUKIWANIA SENSU