Śmiało można stwierdzić, że psychoterapia humanistyczna to jeden z najbardziej popularnych nurtów psychoterapeutycznych. Według wielu źródeł, składa się ona z dwóch różnych podejść, a mianowicie klasycznej terapii rogeriańskiej oraz podejścia Gestalt. Jakie są podstawowe założenia psychoterapii humanistycznej? Jak pracuje terapeuta humanistyczny i na czym jest skoncentrowany? Czego można spodziewać się na terapii prowadzonej w tym ujęciu i jakie posiada ograniczenia? Na te właśnie pytania staram się udzielić odpowiedzi w kolejnym artykule.
.

Krótko o historii i założeniach

Nurt humanistyczny rozwinął się w opozycji do psychoanalitycznej (wpływ popędów) i behawioralnej (wpływ sytuacji bodźcowych) koncepcji człowieka i zaburzeń psychicznych. Pierwsze, jeszcze wtedy bardzo nowatorskie, tezy podejścia humanistycznego, głosili w latach 60 XX wieku Carl Rogers, Abraham Maslow i Fritz Perls. Wtedy ich koncepcje były absolutną nowością i nie spotkały się od razu ze wsparciem środowiska terapeutycznego – wręcz przeciwnie.

Humaniści stwierdzili bowiem, że tradycyjne nurty terapii, czyli psychoanaliza i behawioryzm, za bardzo upraszczają obraz człowieka, redukując go tylko do nieświadomych popędów lub obiektu sterowanego wyłącznie z zewnątrz.

Psychoterapia humanistyczna uwzględniła natomiast w swoim podejściu czynniki specyficznie ludzkie, takie jak poczucie autonomii, system wartości, dążenie do samorealizacji i życiowej twórczości. W tym nurcie zaburzenia są traktowane jako deficyty rozwoju osobowości, wynikające z braku zaspokojenia ważnych potrzeb psychicznych: miłości i akceptacji. Celem psychoterapii jest więc stworzenie warunków, w których możliwe będzie przeżycie korektywnych doświadczeń emocjonalnych i poszerzenie świadomości własnych wyborów życiowych i wartości.
.

Psychoterapia humanistyczna – rola terapeuty

Jaki jest terapeuta humanistyczny? Według koncepcji leczenia Rogersa, na pewno powinien być bardzo empatyczny. Jego zadaniem jest próba wejścia w świat klienta, tak aby spoglądać na jego życie, jego własnymi oczami. Empatyczny terapeuta jest wrażliwy na wszystkie emocje klienta, wprost mówi o tym co widzi i co czuje, poruszając się po jego świecie. Często sprawdza adekwatność swoich doznań, konsultując je z klientem.

Terapeuta humanistyczny jest mocno skoncentrowany na autentycznym komunikowaniu. Jego uczucia i postawa powinny być czytelne dla klienta.

Dzięki przyznawaniu się do prawdziwych uczuć, terapeuta zmniejsza ryzyko schowania się za maską profesjonalisty, co mogłoby negatywnie wpłynąć na proces budowania bliskiej relacji z klientem.

Podejście humanistyczne z pewnością należy też do tych zdecydowanie mniej dyrektywnych – to klient sam decyduje o czym i jak długo chce rozmawiać w trakcie sesji.

Głównym celem indywidualnej psychoterapii humanistycznej jest sprawienie, aby klient zaakceptował siebie takiego, jakim jest. Terapeuta jest między innymi po to, aby zapewnić mu bezwarunkową akceptację. W tym ujęciu nie chodzi jednak tylko o rozwiązywanie problemów, ale też o wspieranie klienta w procesie rozwoju i samorealizacji.
.

Krytyka podejścia humanistycznego

Czy psychoterapia humanistyczna posiada też wady i ograniczenia? Krytycy tego podejścia uważają, że bardzo duża swoboda działania, która przysługuje terapeucie humanistycznemu, może być źródłem różnych nadużyć. Ze względu na to, że podejście humanistyczne głosi wolność od potrzeb innych ludzi i reszty społeczeństwa, niektórzy krytycy twierdzą, że może to doprowadzać do zaburzeń w funkcjonowaniu w społeczeństwie.

Jeżeli chodzi o naukowe potwierdzenie skuteczności terapii humanistycznej, to w praktyce niemożliwe jest, aby takowe potwierdzenie zyskać. Wynika to z faktu, że każdy terapeuta humanistyczny indywidualnie dostosowuje się do każdego klienta.

Nie ma tutaj żadnego schematu, ani gotowego zestawu działań, nie ma mowy o żadnej powtarzalności.

W związku z tym trudne, a moim zdaniem nawet niemożliwe, wydaje się przeprowadzenie w tym ujęciu rzetelnych badań naukowych.

Nie zmienia to jednak faktu, że od 60 lat XX wieku, psychoterapia humanistyczna zdecydowanie zyskała na popularności. W naszym kraju nadal funkcjonuje kilka renomowanych szkół terapeutycznych, uczących właśnie tego podejścia, więc również nie brakuje psychoterapeutów pracujących humanistycznie. Na koniec warto też wspomnieć, że podejście humanistyczne często bywa integrowane z psychoterapią egzystencjalną, która mi osobiście, wydaje się jej adekwatnym uzupełnieniem.

PSYCHOTERAPIA ONLINE – UMÓW SIĘ NA KONSULTACJĘ